Отбасы ұғымы тек ұрпақ жалғастығымен өлшенбейді. Отбасы қоғамның маңызды бір бөлігі,ұлттың бүгіні мен ертеңі. Сол қасиетті шаңырақтың сүттей тазалығын,шаттығы мен бақытын ақ неке одан әрмен бекіте түседі. «Неке» дегеніміз - үйленуге ниет еткендерге қойылатын діни талаптарды орындай отырып, екі жастың қол ұстасып, өз қалауымен бас қосып шаңырақ көтеруі. Неке қиғызу жастардың халық алдында, Алла алдында бір-бірімен қосылуға рұқсаттың болуы. Бүгінгі қоғамда санамыздан орын алуға жат болып бара жатқан азаматтық неке Алланың рұқсаты емес. Адамзатты қараңғы түнектен жарыққа шығаратын ислам діні де, бұл мәселеге бей-жай қарамаған. Қасиетті Құран кәрімде «Фанкиху ма тобалакум минан ниса имасна. уа суласа уа рабағу. фаин хифтум алла тағдалу фауахидатан аумамалакат айманукум. залика адна алла тағулу»...Өздеріңе ұнаған әйелдерден екеуін, үшеуін, тіпті төртеуін алсаңдар да айып емес. Жалпы әйелдерді тең ұстай алмайтын болсаңдар, ең жақсысы біреуімен ғана қалу» деген. Ал Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) қасиетті хадисінде «Үйленіңдер, көбейіңдер сендердің көптіктеріңмен қиямет күнінде мақтанамын» деген.Бірақ дана халқымызда «Үйлену оңай, үй болу қиын», «Отбасын құрған соң ыдыс-аяқ сылдырламай тұрмайды» сияқты дана сөздер бар. Бұдан пайымдайтынымыз отбасы болған соң, ажырасу болатыны. Қазіргі өзекті мәселе үйленбеу емес.Үйленіп алып біздің жұлдызымыз бірдей емес екен деп көз жұмып ажырасу. Яғни бастарына түскен қиындыққа шыдамау. Олар тек қана өз өмірін емес жанындағы туған-туыстарының өмірін тозаққа айналдырады.Сол шалысып аяқ басудан елімізде мыңдаған бала ананың махаббатынсыз,әкенің қамқорынсыз жетім балалар үйін паналауда. Сол жетім балалардың не жазығы бар еді? Олар жазықты ма?Қаншама қаракөз қарындастарымыз опық жеуде. Бұның себебі жастардың басқа түскен қиындыққа төзбеуі, ойнап жүріп от басуы, сабырсыздығы, ерік жігерінің әлсіздігі. Біздің еліміз қуатты болу үшін отбасы қуатты болу керек. Отан отбасынан бастау алады. Отбасында бірлік, бой ұсыну, қамқорлық, мейірімділік болса, отбасы қуатты болады. «Отбасы ошақ қасы»- деген қағидаға берік болған ата- бабаларымыз бір-бірін құрметтеп, тіпті аттарын атамай отағасы деп, ілтипатпен қараған бабаларымыз жанұя шаттығын жадында ұстаған. Қазақшылыққа салынып әйелді бастан деп ұрып соғу, қорлық зомбылыққа шариғат жол бермейді. Қол көтермек тұрсын, әйелінің көңіліне келетіндей қатты дауыс көтермендер, көңіліне қаяу түсірмеңдер деп пайғамбарымыз ерлі-зайыптылар арасындағы ынтымақты өз хадисінде: «Ерлі зайыптылар бір-біріне асқан сүйіспеншілікпен қараса, Алла тағала оларға мейірімін төгеді»- деп сүйіншілеген еді. Қазіргі ақпарат дамыған қоғамда көзі ашық көкірегі ояу адамдардың арасында өз жанұясының шырқын бұзып әйел балаларына қатігездік танытып жатқандар баршылық. Олардың әлсіздігіне күш көрсету надандық. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) «Әйелдеріңе дұрыс көзқараста болыңдар, оларды құрметтеңдер, өйткені ол сенің анаң, ол сенің қарындасың»- деді. Кім өз анасын балағаттағанды жақтырады, кім қарындасының қорланғанын қалайды? Олай болса ол да сенің қарындасың, ол да сенің анаң деп қара.Сондай-ақ ардақты Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) «Әйелдер ерлері үшін, ерлер әйелдері үшін аманат»- деп қатаң тапсырған. Қазақ халқы жалпы мұсылман адам аманатқа қиянат жасамаған, аманатқа берік болған ата бабаларымыз «Бас сынса бөрік ішінде, қол сынса жең ішінде»- деп жаняұсында болған түсініспеушілікті құпия сақтап, ар санаған алаштың ұрпағы бүгінде бір-бірін сотқа беріп, болмаса ел ішіне жария етіп ерінен күтпеген жақсылықты сырт елден іздеп, әр кімге жалтақтап мені ұрды соқты деп келсе, әр нәрсенің пайымына бармай онысы несі сотқа бер, үйден кетіп қал деп теріс ақыл беріп арасын ашпаса қоспайтын адамдар аз емес.Тіпті кейбір ата-ана ішіме сиған сыртыма да сияды баламды қорлатпаймын деп айырып арасына түседі.Ерлі-зайыптылар арасына есі кеткен ғана түседі демеуші ме еді? Әрбірден соң, екі жастың арасын ашып емес қосып сауап аламыз деген ата бабаларымыздан үлгі алған біздер шамамыз келгенше арасын ашуға емес қосуға ат салыссақ болар еді. Жамандық айтпай, сабырлыққа шақырып кеше ғана неке қиғызғанда қандай қиыншылық болса да жеңемін, мәңгі бірге боламын деген уәдең қайда?. Ажырасуды Алла қаламайды рұқсат етілгеннің ішіндегі Алланың ең жек көретін ісі ол ерлі-зайыптылардың ажырасуы дегенді неге айтпаймыз?Оларды екеуін беттестіріп араларындағы болғанға анық көз жеткізбейінше шешім шығарып ақыл айтқанда да ойланса екен. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) «Егер сенің алдыңа біреу шағым айтып қолына бір көзін ұстап келсе, ол залым оны жазалау керек деме. Онымен де тілдес, бәлкім бұл оның екі көзін ойып келген шығар»- деді. Шындығында бірақ адамнан кінә іздеуге болмайды. Қазақ халқы жетім мен жесірін жерге қаратпаған айыру бұлай тұрсын, тіпті күйеуі өлсе әмеңгерлікпен өз босағасында қалдыруға әрекет жасағандығы да баршаға аян.Жалпы жанұя шаттығы жанжалдасу емес, жарасу дегенді білдіреді. Жанұя шаттығына бөлене алмай өмірлік жарын өз баласын сүюге мейірленіп, жан ләззатын біле алмай жүрген жандар да аз емес. Оған қарағанда асыл жарың, аяулы балаң болса одан артық шаттық жоқ шығар ағайын.Өз балаңа жанындағы жарыңа екі дүние де жауапты екеніңді ұмытпай жауапкершілікпен аманат деп қарайық. Алла тағала баршамызға жанұя шаттығын нәсіп етсін. Шайтанның аздыруынан сақтап, ауыз бірлігімізді сақтасын. Алла епіміздің бірлігін нығайтып, жанұяларыңызға шаттық нәсіп етсін.

Бұқар жырау ауданы бойынша бас имам Мукаев А. Р.