Бүгін қарашаның 14-і мұсылмандар күнтізбесі –Хижра бойынша 1437-шы жыл. «Хижра» сөзi араб тiлiнде «көшу», «қоныс аудару», «тастап кету» деген мағыналарды бiлдiредi. Мұсылманша жыл санаудың өзіндік шығу тарихы бар. Мұның төркiнi сонау пайғамбарымыздың дәуiрiмен байланысты. Дәлiрек айтқанда, хижра жылы пайғамбарымыз Мұхаммедтiң (с.ғ.с.) Мекке қаласынан Мәдинаға хижра жасағанынан, яғни қоныс аударған күнiнен бастау алады. Бұл – 622 жылдың 16 шілдесі жұма күні екен. Содан бері ислам дінін берік ұстанған елдер осы жыл санауды қабылдаған. Бұл жай ғана құра салған күнтізбелік есеп емес, Құран аяттарымен бекітілген, сахих хадистерде айтылған дүние. Құран аяттарында күн санауды «Ай» – дың өлшемімен жүргізу үкім етілген. Әрі «Расында, Алланың қасында көктер мен жерді жаратқалы Алланың кітабындағы айлардың саны он екі iшiнде төртеуi харам айлар. Мiне, осы тура есеп » («Тәубе» сүресінің 36 аяты.)- делінген. Осы тұста айта кету керек, Құран Кәрiмде жоғарыдағы аятта айтылғандай, «Шәһрун» (ай) сөзi 12 рет кез- дессе, «әл-яум» (күн) сөзi 365 рет, «әл-әйям» (күн сөзiнiң көпше түрi), яғни бiр айда келетiн күндердiң саны 30 рет келтiрiлген. Күнтізбені ресми түрде екiншi халифа Әзiретi Омар (Алла оған разы болсын) түсірді. Яғни хижра жылының Мұхаррам айында ресми түрде ендi.

Осындай мұсылманша жыл санауды ислам дінін берік ұстанған біздің ата- бабаларымыз да қолданған. Мысалы, М.Қашғаридың сөздігінде, Тоқтамыс ханның жарлықтарында, Қадырғали Жалайыри бидің шежіресінде тек мұсылманша ай аттары (жұмада әлаууел, рабби әл-аууел, ражаб, рамазан, сафар, зұлқыжа т.б.) айтылады. Қадырғали бидің айтуынша, көшпелілер екі түрлі күнқайыру жүйесін қолданған. Бірінші –арабша ай есебі, екінші –жұлдыз есебі, дейді.

Мухаррам айының тоғызыншы, оныншы және он бірінші күндері ораза ұстау мұстахап немесе сүннет. Пайғамбарымыз (с.а.у.) Мәдинаға келген кезде яһудилердің (еврей) ашура күні ораза ұстағанын көріп, «Бұл қандай ораза?», – деп сұрады. Оған: «Бұл – ұлы күн. Алла бұл күні Мұса мен Исрайл ұрпағын дұшпандардан құтқарған. Сондықтан осы күні Мұса (а.с.) ораза ұстайтын» – деп жауап қайтарды. Пайғамбарымыз (с.а.у.) сонда: «Мен Мұсаға сендерге қарағанда әлдеқайда жақынмын» (Бухари, Саум, 69.), – деді де, осы күні ораза ұстауды әмір етті.