Жомарттық — адам бойындағы ең көркем қасиеттердің бірі. Ол — тек қолындағыны беріп, өзгеге көмектесу ғана емес, шын мәнінде жүректен шыққан кеңпейілділік пен адамгершіліктің белгісі. Ислам дінінде жомарттық (арабша керем, сахаа) аса жоғары бағаланады. Алла Тағала Құран Кәрімде былай дейді:
«Сендер жақсы көрген нәрселеріңнен жұмсамайынша, игілікке (жақсылыққа) қол жеткізе алмайсыңдар»
(Әли Имран сүресі, 92-аят)
Бұл аяттан жомарттықтың шынайылығы — адамның өзіне қымбат дүниесін өзгеге беруге дайын болуынан көрінетінін байқаймыз. Мұндай жомарттық — иманның көрінісі, жүректегі сенімнің салтанаты.
Пайғамбарымыз Мұхаммед (с.а.у.) былай дейді:
«Жомарт адам – Аллаға, жұмаққа, адамдарға жақын, ал тозаққа алыс. Сараң адам – Алладан, жұмақтан, адамдардан алыс, ал тозаққа жақын».
Бұл хадис жомарттықтың адам өміріндегі маңызын айқын көрсетеді. Жомарт жан адамдардың ризашылығына, Алланың разылығына ие болады.
Қазақ халқы да жомарттықты ерекше қастерлеген. «Жомарттың қолы ашық, сараңның жолы тар» деген мақал осыны айғақтайды. Ата-бабаларымыз жетім-жесірге қарайласып, жоқ-жітікке көмек көрсетуді азаматтық борыш санаған. Абай хакім өзінің 38-қара сөзінде: «Қайрат, ақыл, жүрек үшеуінің басын қосып, үшеуіне ортақ болатын – әділет керек. Сол әділет кімде болса, сол — хакім, сол — адам», — дейді. Жомарттық — осы жүрек пен әділеттің бірлігі.
Жомарт болу үшін мол дәулет шарт емес. Пайғамбарымыз (с.а.у.):
«Жақсылықтың ең кішісі – бауырыңа күлімсіреу», — дейді.
Демек, жылы сөз, жақсы тілек, бір кесе су, бір күлкі — бәрі де жомарттықтың бір түрі. Кейде адамдар байлыққа ие бола тұра сараң болады, ал кейбір жандар азға қанағат етіп жүрсе де, шын жүректен беруге дайын тұрады. Мұндай жандар — Аллаға сүйікті құлдар.
Жомарттықтың артықшылықтары:
1. Жан тыныштығы – жомарт адам өзгелерге көмектесіп, өз жүрегін тыныштандырады.
2. Береке артады – Алла Тағала бергенін еселеп қайтарады.
3. Адамдар арасында құрметке ие болады – қоғамда жомарт адам әрдайым жоғары бағаланады.
4. Ақыретте сыйлыққа ие болады – жұмақтың кілті жомарттардың қолында.
Жомарттық — мұсылманға, қазаққа жарасатын қасиет. Жүрегі жомарт адам — Алланың нұрына бөленген жан. Өмір өткінші, ал жомарттықпен жасалған жақсылық мәңгі қалады. Кімде кім жүрегін тазартып, қолын ашса — ол адам баласының нағыз қадірлісі.
Қазақта «Жомарттың аты өлмейді» деген сөз бар. Ендеше, біз де өз ортамызда шын жомарт болуға тырысайық. Берген адам – байымайды, берекеленеді.
Жарылқап Нұрлыбек Мырзабайұлы
«Ар-Рахман» мешітінің наиб имамы