Жастардың бос уақытты тиімді өткізбеуі – бүгінгі таңда қоғамның алдында тұрған маңызды мәселелердің бірі. Бұл мәселенің себебі әртүрлі факторларға байланысты болуы мүмкін. Мысалы, технологиялық даму мен әлеуметтік желілердің кеңінен таралуы жастардың көп уақытын интернетте өткізуіне ықпал етеді. Бұл өз кезегінде оларды физикалық белсенділіктен, оқу мен шығармашылық әрекеттерден алыстатады.

Жастардың көпшілігі смартфондар мен әлеуметтік желілерге әуестеніп, нақты өмірден алыстайды. Ойындар, видеоконтент немесе әлеуметтік желілерде уақыт өткізу уақытты зая кетіруіне әкеледі. Көп жастар бос уақыттарын қызықсыз немесе мәнсіз істерге жұмсайды, себебі өздеріне қызық болатын әрекеттерді таба алмайды. Оқумен немесе кәсіптік дамумен айналысуға деген ынта жоғалады. Қоғамда жастарға қатысты дұрыс жолға бағыттайтын үлгілер мен мотивацияның жетіспеушілігі де бар. Кейде жастарға сәтсіздіктерді жеңіп, өз мақсаттарына жету үшін бағыт-бағдар көрсетілмейді. Бос уақытты шығармашылықпен, мысалы, сурет салу, музыка үйрену немесе жазу сияқты іс-әрекеттермен өткізу адамның дамуына көп пайда әкеледі.

Баланың бос уақыты көп болса, іші пысып, еріккендіктен ойына келгенін істеп, өзі қызыққан нәрсеге тез еліктегіш келеді. Ең алдымен оқушы жастарды сабағынан кейін бос уақыттарын дұрыс пайдалануға үйрету қажет. Оны ата-ана балаларының қалауы бойынша, мұғалімімен ақылдасып, балаларының қандай нәрсеге бейімділігін байқау, өнер мен спортқа баулу, білімділігін шыңдауға немесе пайдалы бір іске бағыт беру — ең басты тәрбиелік тәсіл.

Ислам дінінде бос уақытты тиімді өткізбеу — бұл Алланың берген уақытын, күшін, және ресурстарын дұрыс пайдаланбау болып саналады. Исламда уақыттың бағасы өте жоғары, өйткені ол – Алланың адамға берген ең үлкен нығметтерінің бірі. Пайғамбарымыз Мұхаммед (с.а.с.) бір хадисінде: «Екі нығметке адамдар көбіне алданады: денсаулық пен бос уақыт», — деген (Бұхари). Бос уақытты дұрыс пайдаланбау немесе оны керексіз іс-шараларға жұмсау, мысалы, құмар ойындарына, жалқаулыққа, артық ұйқыға немесе мағынасыз әңгімелерге жұмсау, адамның рухани дамуына және өміріне зиян келтіруі мүмкін.

Ислам дінінде бос уақытты тиімді өткізудің бірнеше жолдары бар:

1. Ғибадаттар мен дұғалар: Аллаға құлшылық ету, намаз оқу, Құран оқу немесе Алланы еске алу (зикр) адамды рухани тұрғыдан байытады.

2. Жақсы істер жасау: Басқаларға көмектесу, қайырымдылық жасау, әлеуметтік жұмыстарға қатысу және қоғамға пайдалы болу — осының бәрі бос уақытты пайдалы өткізуге жатады.

3. Білім алу: Исламның шариғат негіздерінен, ғылымнан және басқа да пайдалы салалардан білім алу адамды дамытады және Алланың ризашылығына жеткізеді.

4. Отбасымен уақыт өткізу: Отбасы мүшелерімен бірге уақыт өткізу — бұл да Алланың ризалығын алу үшін жақсы мүмкіндік. Ислам отбасылық өмірді құнды деп санайды.

5. Табиғатқа шығып серуендеу: Ислам табиғатқа деген сүйіспеншілікті уағыздайды, және табиғаттың сұлулығын көріп, оның жаратушысы — Алланың ұлылығын түсіну рухани жағынан өсіре алады. 

Негізінен бос уақытты тиімсіз өткізбеу үшін адам өзінің міндеттерін, мақсаттарын және өмірдегі рөлін түсініп, әр сәтте Алланы еске алып, пайдалы істермен айналысуы керек. Өйткені уақыт кері қайтып келмейді. Сондықтан жастық шақты білім алуға, пайдалы нәрселермен айналысуға жұмсау керек. Кейін сол жолда жасаған еңбек пен білім өз жемісін береді.

 «Қажыбай қажы» мешітінің жастар секторы мамандары