"Омар ибн Абдүләзиз мінезі мен дене бітімі сұлу, білімді, адам жансарайына терең үңілгіш, көп күрсінгіш, тәубешіл жан еді"

(Әз-Зәһәби).

Тәбиғидер Обірі болып саналатын Халифаһ Омар ибн Абдүләзиз жайында алуан түрлі болып келеді. Бірінші әңгімені ақын Дүкәйн ибн Сағид Әд-Дәрими баяндайды.

Омар ибн Абдүләзиз Мәдиненің әкімі болып жүргенде мақтап өлең жазып едім, маған асыл тұқымды он бес түйе сыйлады. Түйелерді тау арасында жалғыз аяқ жолда жалғыз өзім алып жүруге қорықтым, сатуға да қимадым. Солай не істерімді білмей жүргенде, Нәжід жаққа жол жүретін кісілерді таптым. Оларға келіп жолға бірге шығайық деп қолқа салдым. Олар:

-Қош келдіңіз, әрине, сізді өзімізге қосамыз. бүгін түнде жолға шығамыз. бізбен жүруге дайындала беріңіз, - деді.

Омармен қоштасуға бардым. Қасында бейтаныс екі шәйх отыр екен... тұруға ниетттенгенімде, Омар м аған қарап:

-Дүкәйн, менің нәпсім жоғарыға көтерілуге құмар. Қазіргі жағдайымнан артық деңгейге көтерілсем, маған ке, саған үлкен жақсылық жасаймын,- деді.

-Алла куә, - деді Омар.

-Оның құлдарынан?

-Оның құлдарынан?

-Мына шәйх. Бір-бірлеп аты-жөндерін сұрап шықтым. Бірі - Сәлим ибн Абдұллаһ ибн Омар, екіншісіӘбу Яхия, әкімнің қызметшісі болып шықты. Сәлимнің куә болғанына қуанып, әкімге: "Сөзі өтімді куә болды, - дедіи. Ал, Әбу Яхия , енді ол әкімшінің үйінен ғой". Бәрімен қоштасып, түйелерімді алып Нәжідтағы ауылыма жетіп алдым. Жаратқан Ием сол түйелерге береке беріп, боталап, көбейіп кетті. Құл сатып алып бақтыратын болдым.

Осылай күндер өте берді. Бір күні Нәжідта тақыр шөлде келе жатсам, Әмирүл-мүминннің қайтыс болғанын айтып біреу айтып зарлап келеді. Қайғылы хабарды жеткізіп жүргенге барып :

-Орнына кім Халифаһ болды? - деп сұрадым.

Омар ибн Абдүләзиз, - деді.

Осыны естісімен, іле-шала түйеме мініп, Шамға жолға шықтым. Дамашыққа барғанымда Халифаһтың алдына кіріп - шығып, қайтып бара жатқан Жәрирді көрдім. Сәлем беріп:

- Қайдан келесің, Әбу Хазра? - дедім.

- Ақындарға сараң, пақырларға жомарт Халифаһтан. Келген жағыңа қайта бер, өзіңе дұрыс болады, - деп жауап берді.

-Менің орным сендердікінен ерекше, - дедім.

-Өзің білесің, - деп кете берді.

Халифаһтың сарайына бардым. Ол - сарайдың ауласында жүр екен. Айналасы толған жетім-жесір, шғымданға кісілер. Адамдар көп жиналғандықтан , жолығып сөйлесе алмадым. Бірақ дауыстап тұрып, өлеңдетіп жібердім.:

Жақсылық пен жомарттықтың Омары

Мол сыйлық пен сияпаттың Омары.

Мен - Даримнен шыққан Қатаңдық жігітпін.

Күтіп тұр бауырынан алар қарызын.

Сонда оның баяғы Әбу Яхия деген қызметшісі оған қарап:

- Әмирүл-мүминин! Саған қарсы мен мына кісіге куә болғанмын, - деді.

- Білем, - деп, маған қарап: - Ә, Дүкәйн, жақында, - деді. Алдыма келгенімде, маған еңкейіп: "Мәдинеде саған айтқаным есіңде ме? Менің нәпсім бір нәрсеге қол жеткізсе болды, одан да жоғарыға ұмтылады деп едім ғой".

-Иә, айтқаның рас, - дедім.

-Мінеки, мен де дүниеге биік бір шыңға жеттім. Ол - биік. Ал, нәпсім ақыреттік мақсатымды көксейді. Ол - жәннат. Нәпсім Алланың  ризашылығын алғысы келеді. Патшалар билікті дүниеде абыроай алу  үшін қолданса,  мен міндетті түрде ақыретттік абыройға жетуге